Xí hai ngăn

Bà nội xây xí hai ngăn, cả làng đến ỉa. Định kỳ bốc thăm phân chia sản phẩm, tươi thì nuôi cá giống, cá bột, dừ tưới rau diếp, bón thốc cà chua. Ấy là chuyện thời thổ tả, kể nghe chơi.

Làng có cụ Cam , tám mươi xuân, tròn bốn mươi tuổi đảng, sinh hoạt xí hai ngăn cực định kỳ như họp chi bộ, ngày ba bận sáng – trưa - chiều đều như vắt chanh, chính xác đến mức làng nước lấy cụ ra làm…đồng hồ. Cụ tuy đã đại thượng thọ nhưng trông hồng hào, rất khoẻ. Việc cụ chống ba toong tre không làm yếu đi tẹo nào mà trái lại làm cụ duyên dáng, trưởng lão hơn. Áo quần cụ mặc đồng bộ, tuyền gụ. Đi xia hay ra đường lúc nào cụ cũng vai trái đeo xà cột, vai phải đeo Na ti ô nan bán dẫn bao da, tay chống ba toong tre, tay vuốt râu cằm trắng và đẹp hơn râu ông Cụ.   

Đi xia xí hai ngăn dưng cụ tuyền vào nhầm chuồng mặc dù trên cửa gỗ có ghi rõ ràng Xí Nam – Xí Nữ, nghĩa là cụ tuyền xia bên Xí Nữ. Sự lộn chuồng của cụ gây ra nhiều bất cập, làng nước ai cũng phàn nàn, than vãn nhưng thấy cụ già nên cũng chả lấy làm nhẽ trọng. Cũng có đứa to gan bảo sao cụ lại thế, cụ nhạt mà phán rằng xí của liền bà nó nhẹ mùi, bên liền ông nặng, sốc lắm. Già nên phế quản teo, thuận chả sao, hít mạnh sốc cao lại lăn đùng ngã ngửa. Chả ai phiền cụ nữa, mặc định chỗ của cụ bên Xí Nữ, không kêu.

Nhẽ cụ già nên sự đi xia lâu la lắm, một phần. Phần nhiều hồi ý tuyền ăn sắn gạc nai, bo bo hôi, gạo kho mốc nên phần táo bón lắm hơn, nhất là với cụ, già cả dạ dày, lòng mề ốm yếu, nguy nan. Cụ xia hàng tiếng đồng hồ, đám liền bà con gái đôi khi mót cứ lấy đá ném ầm ầm vầu cửa nhưng cụ cấm có ra, cũng chả thèm đằng hắng đánh động. Bên trong quả Na ti ô nan veo véo, sáng chào cờ, trưa quốc ca, chiều xã luận. Đã bảo rồi, lúc nào cụ chả đeo đài bên cạnh. Nhưng hãi nhất là quả xà cột, trong cụ đựng tuyền giấy báo Nhân dân, cắt vuông vắn mười đều trăm to bằng bao Điện Biên cán cụt, riêng mục xã luận cụ cắt đúng khuôn, trọn bài, tuỳ bữa ngắn dài mà đâm ra thò thụt. Tất cả phục vụ cụ chùi đít khi xia xong. Ngày đó, cả làng mỗi cụ được phát báo, oai oách, kinh hoàng lắm. Thế nên cụ oai cả khi đi xia bởi cả làng từ đầu bạc đến nứt mắt xia xong tuyền vò lá chuối khô hoặc đánh kịn gốc nhãn, bờ rào, ít đứa sắp lấy chồng ra chiều vệ sinh sạch sẽ mới khạng chân, dúm quần bê đít ra ao. 

Cận tết, tát ao HTX, nước đang còn xăm sắp thì đòm phát có lệnh dừng từ xã ban

Bí thư, chủ nhiệm chạy xầm xập xuống. Trần Phóng, bí thư chi bộ thôn chỉ trỏ, đấy các anh xem, xã luận lềnh phềnh hết cả, các đồng chí lãnh đạo ta mặt mũi băm cắt không ra nhân dạng bám hết cả vào đám bèo Tây, phản động quá thể. Bí thư hỏi, đâu ra thế? Trần Phóng nhợt mặt, lẫn trong phân xí hai ngăn xúc đổ cá ăn đấy. Nhà bà nội ồn ĩ, chủ nhiệm xấn sổ, nhà bà rõ là phản động, quá thể lắm. Bà nội điên, cả làng này tuyền lá chuối khô mới đánh kịn lấy đâu ra giấy má đấy, tôi xây xí hai ngăn cho làng nước đi xia lại còn phải đi canh sự chùi rửa là sao, rõ vô ơn. Không biết! Bí thư lắc đầu, gọi chủ nhiệm mới Trần Phóng ra sân, chụm đầu. Lệnh cấm tát ao tháo dỡ, xã luận, ảnh hình, chữ nghĩa được vớt sạch, nhét sâu xuống bùn ao.

Trần Phóng nịnh bà nội, em làm oan cho bác quá. Chả cụ Cam thì còn ai vào đây, đến như em phó bí thư chi bộ thôn còn phải xuống uỷ ban đọc ké Nhân dân nữa là. Nhưng sao cụ lại xia bên Xí Nữ nhỉ, mấy đứa đánh phân cá ăn khai xúc ra ở đó. Bà nội vỗ mông phành phạch, chú đi mà hỏi cụ ấy, bao năm nay vẫn thế làng nước ai nói gì đâu. Trần Phóng vỗ về, bác đừng nóng, em hỏi thế là để sửa sai, khắc phục cũng như xác minh có chính xác là của cụ Cam hay không thôi, đặng còn giáo dục, kiểm điểm. Bác cho em xoá đi cái chữ Xí Nam – Xí Nữ ở cửa thay bằng chữ khác nhé! Tuỳ chú, muốn làm gì thì làm nhưng đừng vứt của tôi đi là được.

Ngay hôm sau, tự tay Trần Phóng mang vôi bệt trắng hai cánh cửa gỗ của xí hai ngăn, xoá tiệt đi Xí Nam – Xí Nữ, nung dùi nóng rẫy khắc vào nền trắng, nguyên văn: NHÀ XÍ XHCN. NHÀ XÍ nằm bên cánh cửa Xí Nam cũ, XHCN bên Xí Nữ. Chết cười!

Cụ Cam đi xia ban sáng theo thông lệ, nhướng mắt lầm bầm, mẹ tiên sư quân bố láo. Rồi khua gậy về thẳng, xà cột, Na ti ôn nan đung đưa. Từ đó tịnh không thấy đáo đi xia, ai cũng nhớ nhung vì không thấy bóng dáng. Tưởng cụ ốm, vài đứa đến thăm, cụ nhắn bảo đi xia riêng ở nhà, chán chả thèm sử dụng của chung, con giai cụ gò cho cái bô bằng tôn gỉ sâu đến ba gang tay đặt cạnh chuồng bò, bắc gạch chỉ thành tam cấp cho đi, thuận lắm. Vẫn ngày ba bận, sau mỗi bận lại rắc tro lên, tháng đổ đồng một lần, rất tiện.

Cụ Cam thọ đúng trăm tuổi, chết ngày 3 tháng 2 năm 2006. Xí hai ngăn đập trước đó sáu năm, hai cánh cửa chẻ củi đun cám lợn cháy cái phèo. Mục ruỗng hết rồi.

Hết mẹ chuyện ( cắt những phần nhạy cảm )

Trích từ : http://vn.360plus.yahoo.com/thuoc115com/article?mid=349